Aparey, sıcak hava ihtiyacını karşılamak için atölye, spor salonu, garaj, hangar, süpermarket ve fabrika ortamı gibi mekanlarda kullanılan cihazlardır. Günümüzde sıcak/soğuk hava ihtiyacını karşılamak için kullanılan apareylerin fanlı, doğalgazlı ve elektrikli modelleri bulunmaktadır.
Sıcak Hava Apareyi Nedir ?
Büyük hacimli ve ses faktörünün çok önemli olmadığı alanları ısıtmada kullanılan bir aparey türüdür. Birçok avantaj yanında bazı dezavantajlara da sahiptir.
Galvaniz sacdan özel tasarlanmış kapakların birleşiminden oluşan sıcak hava apareyleri, yatırım ve işletim olarak uygun cihazlar olup kurulumu ve bakımı kolay olup mekâna göre seçimi tavan yüksekliği dikkate alınarak yapılmalıdır.
Sıcak Hava Apareyi Çalışma Prensibi
Sıcak hava apareyleri, toplu kullanım alanlarını belli bir sıcaklıkta tutmak için kullanılan cihazlardır. Kanatlı borulardan oluşur ve bu kanatlı borular adeta baca etkisi yaratır. Kaset içine yerleştirilen borulara giren soğuk hava ısınır, ısınan hava kasetin üstüne yükselerek ortama verilir. Radyatörlerle arasındaki fark ısı geçiş şekilleridir. Sıcak hava apareylerinde ortama radyasyonu ısı yayımı son derece azdır.
Baca etkisi nedeni ile ısı geçişi artan hava hızlarına göre %95-98 oranında konveksiyonla ortaya çıkar. Isı geçişini arttırmak için apareylerde kanatlı borular kullanılmıştır. Isıtma yüzeyine doğrudan temas mümkün değildir. Bu nedenle sıcaklık 90ºC‘yi aştığında akışkanla ısıtma yapılmaktadır. Bu özelliği ile endüstriyel uygulamalı apareylerde yüksek sıcaklıkta buhar veya kızgın su kullanılabilir.
Sıcak hava apareyleri için ideal yükseklik 2 metredir. 2 metreden daha yükseğe monte edildiğinde hava emiş fonksiyonu bir kanalla yerden 30 cm ye kadar yüksekliğe indirilir. Sıcak hava apareyleri; kanatlı boruların bulunduğu bir ısıtıcı batarya, yüksek devirli aksiyal ya da radyal fan ve ayarlanabilen kanatçıklardan oluşan kasetten meydana gelmektedir.
Hava çıkışı sıcak hava apareylerinde aşağı yönde veya yatay olarak ayarlanabilmektedir. Sıcak hava apareyinin ısı gücü, akışkanla bataryadan geçen hava farkına ve hızına bağlıdır. Hava hızı ve sıcaklık farkının yüksek olduğu durumlarda cihazın ısı gücü de yüksek olacaktır. Aksiyal fanlı sıcak hava apareyleri, 90-70 °C sıcak su ile 50.000 kcal/h, radyal tiplerde de yine 90-70 °C sıcak suyla 75.000 kcal/h güce ulaşabilmektedir.
Cihaz seçiminde ve konumlandırılmasında ısıtılacak mekânın homojen bir şekilde ısıtılması, sıcak havanın ortamda çalışan insanların çalışma düzenini bozmayacak kalitede olması ve rahatsız edici hava akımlarının ortaya çıkmaması için en doğru seçim yapılmalıdır. Sıcak hava apareylerine ihtiyaca göre taze hava bağlantısı yapılabilir. Bu durumda, ortam sıcaklığını kontrol edebilmek için kanal termostatı ve oda termostatı da eklenir.
Sıcak hava apareyi seçerken dikkat edilmesi gerekenler;
Binaların sağlık ve güvenlik önlemlerine ilişkin yönetmelikte birçok husus belirtilmiştir. Bunlardan ilk ortam sıcaklığıdır. Ortam sıcaklığı çalışanları rahatsız etmeyecek seviyede olmalıdır. Ortam sıcaklığı, çalışanların çalışma şekline ve harcadığı enerjiye göre belirlenir. Dinlenme ve soyunma yerleri, duş ve bekleme salonları ilk yardım odaları, yemekhane ve kantinler kullanım amacına uygun sıcaklıktadır. Sıcak hava apareyleri ve soğutma sistemleri çalışanlar için bir kaza riski oluşturmayacak ve rahatsız etmeyecek şekilde yerleştirilip bakım ve onarımı yapılır.
Yapılan işin niteliğine ve işin kalitesine göre çalışanlar fazla sıcak veya soğuktan korunur. Temel konfor şartlarının ölçümü ve değerlendirilmesinde TS EN 27243 standartlarından faydalanılır. Ortam sıcaklığı; %50 nem seviyesinde hava sıcaklığı 0°C’de faaliyet şekli oturarak yapılan hafif işler ise ortam sıcaklığı 20°C, oturularak yapılan hafif el-kol çalışmalarında 20°C, ayakta yapılan ağır el-kol işlerinde 17°C, çok ağır işlerde de 15-16°C olmalıdır.
Buna göre sıcak hava apareyi seçiminde su giriş-çıkış sıcaklıkları akışkan, buhar basıncı ise ısıtma kapasitesi ve giriş hava sıcaklığına göre seçilmelidir. Aksiyal fanlı ya da radyal fanlı olup olmayacağı mekân yüksekliği ile alakalıdır. Bazı sıcak hava apareylerinde kullanılan fan seyrek kanatlı olup çekilen havayı ileri fırlatma performansı yüksektir. Bu nedenle üfleme mesafesi fazla olduğundan mekân yüksekliği 4 m den fazla olan ortamlar için idealdir.
Bazı sıcak hava apareylerinde ise aksiyel tipi fan mevcuttur. Oldukça sessiz çalışır. Koruma kafesi olup tam güvenlik sağlanmıştır. Tavan yüksekliği 4 m ye kadar olan mekânlarda tercih edilir.
Elektrik rezistanslı sıcak hava apareyleri ise ortamda sıcak su veya buhar hattı yoksa tercih edilmektedir.
Sıcak Hava Apareyi Hesabı
Radyal fanlı ve aksiyal fanlı sıcak hava apareyleri, kullanılan fanlara göre gruplandırılan cihazlardır. Teknik özellik bakımında gövde, fanlar ve motor grubu, ısıtıcı serpantin ve hava ayar panjurundan oluşur. Performans değerlerinde su giriş sıcaklığı 50-70°C – 90-70°C ve 110-80°C’ de farklı giriş hava sıcaklıklarına göre hesaplanır.
Tavana bağlantılı dikey üflemeli, tavana bağlantılı üstten yatay üflemeli, duvara bağlantılı üstten yatay üflemeli ve duvara bağlantılı alttan yatay üflemeli montaj konumları olup ihtiyaca göre konum hesabı yapılır.
Ekonomik, güvenli ve aynı zamanda pratik bir ısınma yöntemi olan sıcak hava apareyleri, yatırımcı ve aynı zamanda kullanıcı dostudur. En ekonomik ısınma yöntemi olup kullanım olarak basit yapılı, dayanıklı ve sorunsuzdur.
Apareylerin kapasitesine göre boru çapı hesabı yapılmaktadır. 0-3KW = DN15, 4-6KW = DN25, 7-12KW = DN32 ve 13-18KW = DN40 şeklinde çap hesabı devam eder. Genelde tavana monte edildiğinden dirsek benzeri fittingler çok fazla kullanılmamalıdır.
Sıcak hava apareyi hesabı, ısıtılacak alanlar için hacim m3 bazında yaklaşık bir hesaplama yapılır. Alan hacmine göre tercih edilmesi gereken sıcak hava apareyi değişmektedir. Sıcak hava aparey hesabına örnek verelim:
90/70°C sıcak sulu bir tesisat için 10°C hava giriş sıcaklığında 56.000 kcal/h ısı veren bir apareyin seçiminde Z katsayısı tablosundan veriler doğrultusunda 1.12 Z değeri bulunur.
Q= 56.000/1.12= 50.000 kcal/h değerine ulaşılır. Cihaz tipi tablosunda bu değere bulunur ve karşılık gelen cihazdan yana tercih kullanılır. Isıtma apareylerinin kapasite tabloları üretici firmaların web sitelerinde bulunmaktadır.
Fanlı Sıcak Hava Apareyi
Doğal çekişli apareylerde hava hareketi, kasetin meydana getirdiği baca etkisi ile gerçekleşir. Kasetin yüksekliği ve hava giriş-çıkış açıklarının düzeni performans açısından önemlidir.
Hava akımını azaltıp çoğaltmada hava klapeleri, su miktarını ayarlamak için de kontrol vanaları kullanılır. Döşeme tipi apareylerde hava giriş çıkışı önemli olduğundan aparey perdesinin üzerinin kapanmamasına dikkat edilmelidir.
Fanlı apareylerde hava hareketini sağlamak için fanlar kullanılmaktadır. Hava, fan tarafında filtreden geçer ve ısıtıcı borulardan geçtikten sonra ortama üflenir. Bu tip apareylerde fan altta olup ısıtıcı borular üsttedir. Bazı fanlı apareylerde hava girişi için dış hava bağlantısı da yapılabilir.
Böylece fanlı aparey aynı zamanda havalandırma görevi de üstlenir. Salon tipi cihazlar olan fanlı apareyler, geniş hacimli alanların ısıtılmasında kullanılmaktadır. Kapasitelerine göre kapladığı alan az olup hızlı ısıtma özelliği ile tercih edilmektedir. Filtreleri çabuk kirlenip tıkandığından temizliği önemlidir. Bu nedenle tozlu ortamlarda kullanılması tavsiye edilmez.
Fanlı sıcak hava apareyi; gövde, aksiyal, santrifüj vantilatör motor grubu ve ısıtıcı bataryadan oluşur. Gövde, elektrostatik toz boyalı olup galvaniz saç kapakların birleşiminden oluşur. Motor grubunda seyrek kanatlı ve geriye egik santrifüj fan grubu yer almaktadır.
Sessiz ve güvenli çalışır. 230 V 50 Hz şebekeden beslenen fanla yaklaşık olarak %40 enerji tasarrufu sağlanır. Isıtıcı batarya olarak genelde bakır boru alüminyum kanatlı ısıtıcı bataryalar kullanılmaktadır. Bu bataryaların verimi oldukça yüksektir.
Kullanılan fanlara göre fanı sıcak hava apareylerinin tipi değişir. Fabrika, atölye, mağaza, yemekhane, garaj ve spor salonu gibi ortamların ısıtılmasında kullanılan kullanımı kolay ve pratik cihazlardır. 5000 kcal/h’ den 60 000 kcal/h’ ye kadar farklı standartlarda çeşitleri bulunmaktadır. Standart dışı kapasite taleplerinde birçok firma özel üretimle müşterilerin ihtiyaçlarını karşılar.
ATA ve ADA tipleri kapasiteleri aynı olup tipleri farklıdır. Radyal fanların statik ve dinamik balansı alındığından verimliliği oldukça yüksektir. Sessiz çalışır ve çıkış kısmında çıkış havasını yönlendirmeye yarayan hava ayar panjuru yer alır. Dış gövde konstrüksiyonu DKP saçtan üretilmektedir. Standart boya cinsi hammerton boya olup isteğe bağlı elektrostatik toz boyalı üretim de yapılabilir. Elektro motorları 220 V ile 300 V arasında değişir. Özel taleplerde farklı dizaynlar ve uygulaalar yapılmaktadır.
Doğalgazlı Sıcak Hava Apareyi
Sera, fabrika, cami, restoran, spor salonu ve toplantı salonu gibi mekânları ısıtmak için kullanılan bir aparey çeşididir. Isıtma veya sıcak hava akımına ihtiyaç duyulan büyük hacimli mekânlarda yüksek performans sergiler. 3 geçişli sistem özelliğinde olup duman yolu mesafesi uzadığında baca gazı sıcaklığı düştüğünden yakıt tasarrufu sağlar.
Özellikle deri ve boya gibi, tekstil ve gıda sektörü kurutma işlemleri gibi ihtiyaç duyulan sıcak ve kuru havanın üretilmesini sağlar. Sadece sıvı yakıt ile çalıştığından montajı kolay kullanımı pratiktir. İşletme yatırım masrafı olarak düşük maliyetlidir. Dijital termostat kontrollü brülör özelliğinde olup emniyet termostatı sayesinde güvenli bir kullanım sağlar.
Gövdesi tek parçadır. Cam elyafla izole edilmiştir. Elektrostatik toz boyalıdır. Dış yüzey korozyona karşı koruma altına alınmıştır. Sessiz çalışır, radyal fan sayesinde sıcak hava düzenli olarak bulunduğu ortama verilir.
Dış ortam sıcaklığından bağımsız bir şekilde sıcak hava üreten ve ortamı ısıtan apareylerdir. Dış ortam sıcaklığının kaç derece olup olmadığı önemli değildir. Yüksek konforlu bir ısınma sağlar. Fanlı üfleme sistemi özelliği ile sıcak hava daha uzak mesafelere homojen bir şekilde iletilerek iklimlendirme yapılır.
Doğalgazlı sıcak hava apareyleri 21 mbar basınçla çalışmaktadır. Dâhili egzoz fanı, atık havanın dışarıya transferini sağlar. Rijid gövde tasarımı son derece dayanıklı yapıdadır. 7 farklı emniyet sistemine sahiptir. Bu emniyet sistemi ile güvenli bir kullanım sağlar. Geniş hacimli mekânlarda yüksek konforlu bir ısınma sağlar. Üfleme açısı ihtiyaca göre yukarı-aşağı yönlendirilebilen apareylerde konfor şartları bozulmaz.
Doğalgazlı sıcak hava aparey üreticileri genelde 35, 65 ve 75 KW kapasitelerde 3 farklı model üretimi yapmaktadır. Emniyet yönetmeliği CE standartlarındadır. Herhangi bir arıza meydana geldiğinde arızalar harici dijital kumanda ekranında gösterilir. Her bir doğalgazlı sıcak hava apareyi kolaylıkla gaz açma izni alabilmektedir. En büyük avantajı ekonomik oluşu, yüksek ısıtma kapasitesine rağmen fazla yer kaplamayışı ve kullanıcı dostu olmasıdır.
Son teknoloji ile üretilen doğalgazlı sıcak hava apareyleri, geniş mekânların ısıtılması için en ideal çözümdür. Montajı, işletmesi ve bakımı çok kolaydır. Elektronik ateşlemeli olup termostatik olarak kontrol edilebilir. 3 dakika içinde cihaz sıcak hava üretmeye başlar. Çoklu uygulamalarda cihazlar tek-tek kontrol edilebilmektedir. Yaz modunda sadece hava sirkülasyonu sağlanır. Hermetik olarak çalışma özelliğine sahiptir. Tavana veya duvara monte edildiğinden çalışma alanını işgal etmez.
Klasik ısıtma sistemleri birçok ekipmandan oluşmaktadır. Ekipman sayısının çokluğu nedeni ile bu sistemlerde verim düşüktür. Yıllar geçtikçe bu verim kaybı daha da artar. Oysa doğalgazlı sıcak hava apareylerinde ihtiyaç duyulan ısı mekân içinden direkt karşılandığından transfer kaybı yaşanmaz ve verim düşmez.
Elektrikli Aparey
Duvar veya tavan tipi aparey çeşididir. Birkaç duvar tipi elektrikli aparey modeli bulunmaktadır. Bunlar ısıtma alanına ve ısıtma gücüne göre sınıflandırılır. Tavan yüksekliği 3 metreye kadar olan alanlarda rahat ve konforlu bir kullanım imkânı sağlar.
Isıtma ve soğutma apareyleri olarak büyük hacimli alanlarda kullanılır. Isıtma apareyleri elektrik kaynağını kullanarak ısıtma yapar. Taşınabilir sanayi ısıtıcıları olarak ayarlanabilir hava çıkış panjuru ile beraber özel koruma düzenekleri ile son derece güvenlidir.
Kompakt yapıları ve elektriğe bağlanıp direkt çalışma özelliği ile her mekânda rahat ve efektif olarak kullanılmaktadır. Oksijen tüketimi sıfır olup koku, nem veya duman üretmez. Sessiz çalışır, termik korumalı oda termostatı olup bakım gerektirmez. Aşırı ısınma termostatı yaz mevsiminde serinletici fan vazifesi görür.
Gövdesi paslanmaz çelik rezistanslıdır. Taşınabilir, duvara veya tavana monte edilebilir. Kurulum için ön hazırlık gerektirmez. Çalışmaya başladığı andan itibaren anında ısıtma sağlar. Ergonomik ve şık tasarımlı olup göze hitap eder. Hafif yapısı sayesinde rahatlıkla taşınabilir.
Farklı kapasitelerde modelleri olup her ihtiyaca uygun hızlı ve ekonomik ısıtma çözümleri sunar. Oksijen tüketmeme özelliği ve güvenlik önlemleri tüm modellerinde bulunur. Tüm yaşam alanlarında kullanıma uygundur. Ayarlanabilir panjur özelliği ile hava yönü ayarlanabilir.
Küçük mekânlar için uygun olanlardan 150 m2 – 200 m2 – 300 m2- 600 m2 ve740 m2 alanlarda kullanıma uygun modelleri bulunmaktadır. Sanayi tipi elektrikli fan ısıtıcıları yüksek basınçlı hava debisi ile ısıtma ve kurutmada mükemmel çözümler sunar. Taşınması ve yönünü değiştirmesi kolaydır.
Soğuk Hava Apareyi
Fabrika ve hangarlar için profesyonel çözümler sunan soğuk hava apareyleri, ekonomik soğutma sistemlerinden biri olup yaygın olarak kullanılmaktadır. Kalorifer tesisatına ya da chiller ünitesine bağlanabilir. 5.000kcal/h- 75.000kcal/h arası değişen kapasitelerdedir. Duvar tipi soğuk hava apareyleri aksiyal yüksek debilidir. Dış yüzeyi sağlam ve epoksi fırın boyalı olup uzun ömürlüdür. Hava ayar panjuru manuel kullanım özelliğindedir. Sessiz çalışır. Yüksek üfleme mesafesi ile 5-8 metre yükseklikteki kapalı alanlarda bile mükemmel çözümler üretir. Alt drenaj tavası paslanmazdır.
Farklı ihtiyaçlara çözüm sunan ve farklı büyüklüklerde üretilen soğuk hava apareyleri, son teknoloji tasarımı ve dizaynı ile tüketicilerin ihtiyacına uygun çözümler sunmaktadır. Tavan ve duvar montajına uygun modelleri ile soğutma ihtiyacı olan geniş mekânlarda ortama uygun çözümler sunar.
Yüksek atış mesafesine sahiptir. Bu özelliği ile homojen hava dağılımı sağlar. Eğik ya da geniş kanatlı birden fazla devirle çalışan fanlara sahiptir. Geniş kanatlı fanlar verimlilik olarak yüksek performanslıdır. 1-2 3 kademeli ya da kademesiz fan motoru ile ısıtma-soğutma ihtiyaçlarına en pratik şekilde cevap verir.
