Fan Seçimi Yapılırken Nelere Dikkat Edilmelidir ?
Yüzlerce ürün arasında, kullanım alanınıza ve ihtiyacınıza bağlı olarak doğru fanı bulmakta çoğu zaman zorlanabilirsiniz. Üstelik fanların açıklamalarında yer alan grafiklerde bilmeyen biri için hiç anlaşılabilir bir şey değil. Sorun değil! Bu blog yazımızda fan seçerken dikkat edilmesi gerekenleri en yalın haliyle anlatacağız.
Bir önceki blog yazımızda fan ve kullanım alanlarından bahsetmiştik. Hatırlatmak gerekirse fan, basınç farkı oluşrurarak havanın akışını sağlayan cihazlardır. Motor kısmından emiş yaparak, pervene kısmından üfleyerek çalışırlar. Aksiyel ve radyal olmak üzere iki tip fan mevcuttur.
Fan seçimi yapılırken 4 parametreye dikkat edilmeli.
- İhtiyaç duyulan hava debisi
- Basınç kayıpları
- Kabul edilebilir ses seviyesi
- Elektriksel güç bağlantı tipi
Havalandırması yapılacak ortam için gereksimi duyulacak hava değişimi; ortamın kullanım amacı, içindeki canlıların ve eşyaların sayıları ve aktiviteleri ile ilgilidir. Yan tabloda farklı ortamlar için gerekli hava değişim kat sayıları verilmiştir.
Aktiviteye bağlı olarak yaşam ve çalışma alanlarında kişi başına düşen hava miktarları,gereksinim duyulan hava debisi belirlemek için yardımcı olabilir.
Yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda ihtiyaç duyulan hava debisi şu şekilde belirlenir.
Q [ m3 / saat ] = Hava değişim katsayısı (1 saat) * Ortam hacmi (m3 )
Veya
Q [ m3 / saat ] = Kişi sayısı * kişi başına gereksinim duyulan hava debisi
Ortamda gereksinim duyulan hava debsini belirledikten sonra uygun kanal tasarımı (ses ve hava hızı kritetrleri dikkate alınarak) yapılmalı ve basınç kayıpları hesaplanmalıdır. Fanın çalışacağı ortama bağlı olarak fan tipine (aksiyal, radyal, çatı, duman tahliye vb) karar verilmeli ve belirlenmiş olan debi-statik basınç ikilisine göre uygun fan eğri üzerinden seçilmelidir.
Kısaca yukarıda yazanları ve tablodakileri örnekle anlatacak olursak;
Bir ofiste 5 kişi çalışmaktadır tavan yüksekliği 2,6 metre taban alanı ise 50 m2 ise 2,6*50=130 m3hacme sahiptir. Hava değişim katsayı tablosunda ofis için verilen değer 4-8 di. Ortama 5 olarak ele alalım.
130*5=650 m3 /h hava ihtiyacı olur. Ofiste normal aktive ile çalışıldığını kabul edersek 5 kişi * 29 m3 = 145 m3 hava ihtiyacı çalışanlar için toplamda 650 + 145 =795 m3 / saat hava ihtiyacı doğar.
Fan seçimide bu debi ihtiyacına göre yapılır.
Debi hesaplamalarını yaptıktan sonra fanın monteleneceği alan belirlemeli. Fan nereye takılacak? Tavana, duvara, bacaya yâda havalandırma borusuna gibi.
Diğer bir hususta fana bağlanacak olan elektriğin voltajı. Örneğimizde ofis baz aldığımız için oradan ilerleyelim. Fanlar genellikle ofislerde duvara ya da cama monte edilir. Ev tipi elektrik kullanılacağı için de monofaze bir fan tercih edilmelidir.
Yani bana aksiyel ,monofaze,cam ya da duvara monte edebileceğim 795 m3 / saat debisi olan bir fan lazım. Gelelim ürünlerin altındaki grafikleri incelemeye.
Bu iki görseli değerlendirdiğimde öncelikle karar vermem gerek duvar tipi mi yoksa pencere tipi mi olduğu. Duvar tipi fan seçtiğimizi varsayalım. İhtiyacım olan hava debisi 650 + 145 =795 m3/saat’di. bu bağlamda bana en uygun olan fan, 800 m3/saat debisi olan D-25 modeli olacaktır.
Kaynak: https:\\kampa.com.tr
