Kapalı Alanların İyi Havalandırmaya İhtiyaç Duymasının Nedenleri
1. Kapalı Alanlara Zarar Veren Yoğuşmayı Gidermek İçin
Yakın tarihli bir My Health My Home anketi, kapalı alanlarda %58’inde yoğuşma olduğunu saptadı. Herkes yoğuşmanın ne olduğunu bilir fakat yoğuşmaya ne sebep olur ve bu konuda ne yapılabilir?
Bir kutu içeceği buzdolabından çıkardığınızda dış yüzeyinde oluşan su damlacıklarını fark ettiyseniz, ilk elden yoğuşma görmüşsünüzdür. Bunun olmasının nedeni tamamen sıcaklık, hava ve su buharı ile ilgilidir. Kutunun yüzeyindeki sıcaklık, üzerinden hava geçtikçe azalır. Hava soğudukça bağıl nemi artar ve su buharı neme dönüşür. Kutunun üzerinden geçen hava, kutunun soğuk yüzeyinin yanından aşağı doğru akan damlacıklar olarak sonuçlanan nemi tutamaz.
Bu, özellikle geceleri ısıtma kapatıldığında, evin içindeki sıcaklık düştüğünde ülke çapında binlerce evde olan şeydir. Hava, evlerimizde yarattığımız tüm nemi artık tutamayacağı bir noktaya ulaşır ve en soğuk yüzeylere – pencerelere, duvarlara ve mobilyaların arkasına – taşıdığı su buharını bırakır.
Yoğuşma en çok kışın fark edilir çünkü evin içi ve dışı arasında büyük bir sıcaklık farkı vardır. Bu, ısıtma kapatıldığında iç sıcaklığın hızla düştüğü ve kısa sürede %100 doyma noktasına ulaştığı anlamına gelir. Hava daha da soğudukça suyun bir kısmı artık görünmez su buharı şeklinde tutulamaz ve sıvı damlacıklar oluşturmaya başlar. Yoğuşma, nemin en yaygın şeklidir ve sonunda küf oluşumuna yol açacaktır. Zamanla gelişmeye bırakılırsa, duvarlarda nemli lekeler oluşmaya başlayabilir, bu da duvar kağıdının soyulabileceği ve nihayetinde siyah küfün büyüyeceği anlamına gelir. Bu da küf kokusuna, evin dokusuna zarar vermesine ve hatta sağlık sorunlarına neden olabilir.
2. Daha Sağlıklı Bir Yaşam Ortamı Oluşturmak ve Astımı Azaltmak
Nemli ve küflü koşulların astım için başlıca tetikleyiciler olabileceğini biliyor muydunuz?
Bir alanda yeterli havalandırma sistemi yoksa ve nem yüksekse, bu, toz tanecikleri için mükemmel bir üreme alanı sağlayabilir. Bu toz akarları ve havadaki döküntüleri, etkili bir şekilde havalandırılmayan alanlarda gelişir. Döküntüleri deriyle temas ettiğinde veya solunduğunda alerjik reaksiyonlara neden olarak astım atakları, egzama, gözlerde sulanma, kaşıntı, hapşırma ve burun akıntısı ile sonuçlanabilir. Bu sorunlar, etkili bir havalandırma sistemi ile önemli ölçüde azaltılabilir ve bazı astım hastaları, ortamlarına böyle bir sistem takıldığında hemen faydasını görmüşlerdir.
3. Doğal Olarak Oluşan Radon Gazının Etkilerini Azaltmak
Radon gazı, tüm kayalarda ve topraklarda doğal olarak bulunan az miktarda uranyumun bozunmasıyla oluşan renksiz, kokusuz bir radyoaktif gazdır. Tepkime gerçekleştiğinde, kendilerini havadaki toz parçacıklarına bağlayabilen ve solunduğunda akciğerin hava yollarına yapışan ‘Radon’s Daughters’ adlı başka bir radyoaktif element üretir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Radon maruziyetini tüm akciğer kanseri vakalarının yüzde 3 ila 14’ü ile ilişkilendirmiştir.
Radon esas olarak yüksek düzeyde granit ve diğer magmatik kayaçların bulunduğu bölgelerde bulunur. Radondan etkilenen bir bölgedeyseniz, testler yaptırmalı ve bir Pozitif Girişli Havalandırma sisteminin Radon’u güvenli seviyelere indirerek sağlığınıza yönelik riskleri azaltmasını sağlayabilirsiniz.
4. VOC’lerin Etkisini Azaltmak
Uçucu Organik Bileşikler – VOC – evde birçok sağlık sorununa yol açabilen görünmez gazlardır. Sağlık ve Çevresel Riskler Bilimsel Komitesi, iç mekan havasında 900’e kadar kimyasal olduğunu hesaplıyor ve olumsuz yan etkiler, yeterli havalandırmanın olmadığı mülklerde çok daha yaygın.
Çevre Koruma Ajansı’ndan alınan rakamlar, evlerin içindeki havanın dışarıdakinden yüzde 70 daha kirli olabileceğini gösteriyor!
VOC’ler; kozmetikler, oda spreyleri ve kalıcı işaretleyiciler dahil olmak üzere çok çeşitli kaynaklardan meydana gelir. Boya temizleme ve sıyırma gibi belirli faaliyetlerin ardından, VOC seviyeleri arka plandaki dış mekan seviyelerinden 1000 kat daha yüksek olabilir. Ev sahipleri, evdeki VOC’leri seyreltmek ve kontrol etmek için dışarıdan sürekli olarak temiz, taze hava vermek üzere donatılmış etkili bir havalandırma sistemi kurarak kendilerini ve ailelerini korumak için adımlar atabilirler.
Havalandırmayı Nasıl İyileştirebilirsiniz?
Tasarım Safhasında Alınabilecek Tedbirler
Ortalama bir insan, zamanının %70’ini kapalı mekanlarda geçirir. İç hava kalitesini düşürme pahasına yapılacak yatırım ve enerji tasarrufu yanlış bir uygulamadır. Çünkü, yapılan araştırmalar ortaya koymuştur ki iç hava kalitesi ve dolayısıyla insan sağlığı, ekonomik yönden enerji sarfiyatı ile aynı değere sahiptir. Esas olan hüner, iç hava kalitesini yükseltirken enerji tasarrufu da sağlayabilmektedir. Bu nasıl sağlanır?
- Doğru ve gerçekçi iç oda ve dış ortam proje değerlerini tespit ederek,
- Doğru ve uygun yerlerden taze hava alışını temin ederek,
- Klima santralında havayı çok iyi filtre edecek 2-3 kademeli hassas filtreler ön görerek,
- Mahal içinde efektif ve verimli bir hava dağıtım sistemi uygulayarak; yani source flow (kaynak akımı) displacement flow, (deplasmanlı akım) gibi yeni sistemler uygulayarak, daha az taze hava ile asıl ihtiyaç olan yerlerde konforu temin etmeye yönelerek,
- Egzoz edilen iç odanın enerjisinden ısı geri kazanımı ile istifade ederek,
- Mahal içerisindeki kirletici parametrelere göre sevk edilen hava miktarlarını kontrol ederek; mesela CO2 sensörleri ile gerektiği kadar havayı değişken debili olarak mahale sevk edecek hava dağıtım sistemleri uygulayıp enerji tasarrufu sağlayarak Şekil-16’ da ihtiyaca göre değişken debili bir sistemde sağlanan enerji tasarrufu verilmiştir.
- Mahal içinde doğru ve uygun hava akışını, uygun seçilmiş menfez, anemostat, düse gibi elemanları kullanarak,
- Mahallerdeki gerekli hava veriş ve atış miktarlarını doğru olarak balanslıyarak,
- Ortamda bulunan kirletici kaynaklardan doğrudan, direk olarak egzoz yapıp, verimli bir şekilde kirleticilerin mahale yayılmalarını önleyerek,
- Mümkün olduğu kadar aynı karakterdeki odaların konfor kontrol sistemini müstakil olarak yaparak,
- Klima tesisatı elemanlarının hijyenik tipte olmasını öngörmek suretiyle sağlanabilir. Bunlara burada sıralanamayan daha birçok tedbir eklenebilir.
Uygulama, Bakım ve İşletme Yönünden Alınabilecek Tedbirler
- Klima santrallarını çift cidarlı, hijyenik tipte seçmek, kolay ve rahat temizlenebilir olmasına dikkat etmek, özellikle ısıtıcı, soğutucu serpantinlerin her iki taraflarından da temizlenebilir olmalarını ön görmek. Soğutucu yoğuşma tavasında su kalmayacak tedbirleri almalı.
- Sacdan hava kanallarının yağsız ve temiz olarak monte edilmelerini sağlamak
- Hava filtrelerini mutlaka ön görülen max. basınç farklarında değiştirmek, ayrıca üzerlerinde nemden dolayı küf, mantar, bakteri ve benzeri mikroorganizma üremiş ise filtreleri derhal değiştirmek,
- Mümkün mertebe havuzlu su nemlendiricisi kullanmamak,
- Havalandırma kanallarının temiz ve kuru kalmasına dikkat etmek, kanalların içine susturucu amaçlı yalıtım maddesi koymamak,
- Soğutma kulesine şartlandırılmış iyi kalitede su ilavesi yaparak, havuz suyunun temiz kalmasını ve kullanılmadığı zaman havuzun kurutularak muhafazasını sağlamak,
- Periyodik bakımı hiç aksatmadan yapıp sıkı takip etmek.
Havalandırma ekipmanları için HVAC Store inceleyebilir veya en doğru çözüm için bize ulaşabilirsiniz.
